Kur’an’a göre iyinin ve kötünün ölçüsü çokluk azlık mıdır?

Kur’an-ı Kerim’e göre İyinin, temizin ölçüsü çokluğunda ve azlığında değildir. Pis ve kötünün ölçüsü de azlığında ve çokluğunda değildir. İnsan için bir şeyin, çokluğuna ve güzelliğine değil, helal olma durumuna bakmalıdır.

Abdullah Hakimoğlu - Muhabbet Medya

“Pis ve kötünün çokluğu hoşuna gitse bile, pis ve kötü ile temiz ve iyi bir değildir. Öyleyse ey akıl sahipleri, Allah’ın azabından sakınınız ki kurtuluşa eresiniz.
(Maide, 5/100)

Burada Cenab-ı Hak, insanları iyiliğe teşvik, kötülükten sakındırmak istiyor. İyinin, temizin ölçüsü çokluğunda ve azlığında değildir. Pis ve kötünün ölçüsü de azlığında ve çokluğunda değildir.

Bir gün bir sahabi peygamberimiz’e (s.a.v) gelir ve “Ya resulallah Allah’a dua et de, beni bol mal ile rızıklandırsın” der. Peygamberimiz de (s.a.v), “Şükrünü eda edebildiğin az mal, şükrünü eda etmeye güç yetiremediğin çoktan daha hayırlıdır.” buyurmuşlardır. (İbn-i Kesir,II,s.136)

O halde çok mal mülk eğer haram yoldan kazanılmışsa insanın hayrına değildir. Görünüşte bu dünyada o malın, mülkün kendisini dünyada mutlu yaşatacağı zannedilebilir. İnsan kendisini yalancı bir mutluluk içinde de bulabilir. Ama haram yoldan kazanılan bir mal, haram para, pistir. Ne kadar çok olursa olsun, o kötüdür ve pistir. Ahirette haram malın hesabını vermek çok güçtür.

Şu iyi bilinmelidir ki İslam dini helal yoldan kazancın karşısında değildir. Bu sebeple insanları çalışmaya, kazanmaya teşvik ediyor. Ama haram yoldan kazanmayı ise men ediyor. İnsanın şükrünü eda edeceği az mal, şükrünü eda etmesi mümkün olmayan çok ve haram maldan daha hayırlıdır. Çünkü şükretmek için kazanılan ve yenilen malın helal olması gerekmektedir.

Fakat insanın içinde haram da olsa çoğa karşı bir temayül vardır. Ayet onu göz ardı etmiyor. Bunun için “Çok olan şey hoşuna bile gitse bilbe eğer o pis ve haram ise onu tercih etme. Nefsine ve kötü arzularına dur de. Helale yönel” diyor. İnsan sadece bu dünya için yaratılmış olsa, ve elde ettiği paranın, malın, mülkün hesabı sorulmasa o zaman haram helal demez, her gelene geç diyebiliriz. Ama ahiret var. Biz öldükten sonra tekrar dirileceğiz. Allah’ın huzurunda hesaba çekileceğiz. Kabirde dünyadaki durumumuza göre muamele göreceğiz. Bu, dinimizin temel inançlarındandır. Bu yüzden ahirette hesabını veremeyeceğimiz şeylere girişmemek gerekir.

Bu ayetin nüzul sebebiyle ilgili olarak şöyle bir rivayet vardır: Bir kimse, “Benim ticaretim şarap satmaktı, Ben bundan bir çok servet kazandım, bu maldan Allah’a ibadet olan ameller yaparsam faydası olur mu” diye Peygamber efendimize sormuş, o da, “Sen onu hacca veya cihada veya sadakaya sarf etsen de Allah katında bir sinek kanadına değmez, muhakkak ki Allah iyi ve güzelden başkasını kabul etmez.” buyurmuş ve bu ayet nazil olmuştur. (Elmalılı, III,s.345)

Buna göre insanın helal az bir maldan vereceği az bir sadaka, haram maldan vereceği çok sadakadan daha hayırlıdır. Bu yüzden insan bir şeyin, çokluğuna ve güzelliğine değil, helal olup olmamasına bakmalıdır. Haram olan çoğun Allah katında bir değeri yoktur. Kafirler çoktur. Ama onların Allah katında hiçbir değeri yoktur. Ve onları Kur’an’da necis olarak nitelendirilmektedir. Çürümüş bin hurma çekirdeği değersizdir. Ama çürümemiş ve filiz vermiş yirmi hurma çekirdeği çok değerlidir. Pis olan şeyler, manen çürümüş olan şeylerdir. Ve Allah katında hiçbir değeri yoktur. Bu yüzden haram olan güzel, çok güzel bile olsa onun güzelliği beş kuruş etmez. Haram olan mal çok göz kamaştırıcı da olsa bir kuruşa değmez. Mümin bir insan, Allah’ın hesabından sakınır da, çok ve gerçek anlamda pis olana değil, harama değil, az da olsa helal olana yönelir.

Ya Rabbi Sen bize şükrünü eda edebileceğimiz kadar, helal olan nimetler ihsan eyle. Haram olanlara yöneltme. Her şeyin helalini ve hayırlısını bizlere nasip et. Amin.

İki dünyada kurtuluşa ermek için sakınmamız gereken yasaklar neler?