Bursa’nın gezilecek ve görülecek tarihi ve turistik yerleri, elbette han, camii ve külliyelerden ibaret değildir. Bursa; tarihin, coğrafyanın, sanatın, iktisadi bereketin ve kültürel zenginliğin buluştuğu ve kaynaştığı nadir bölgelerden birisidir. Bu nedenlerden dolayı, Bursa’yı tam olarak anlatmak neredeyse imkânsızdır. Bu bölümde birkaç tarihi ve turistik mekândan kısaca bahsetmek uygun olacaktır.

1-ULUDAĞ:

Yaz ve kış mevsimlerinde ayrı ayrı güzelliklerin ve ihtişamın dile geldiği Uludağ, Bursa’ya çok büyük bir cazibe katmaktadır. Osmanlılar tarafından fethedilmeden önce ‘’Olimpos’’ olarak adlandırılırdı. Osmanlılar devrinde buraya Keşiş Dağı ve Ruhban-ı Cebel de denirdi. Marmara bölgesinin en yüksek dağı olan Uludağ, 40 kilometre uzunluğunda ve 20 kilometre kadar da genişliktedir. Dört mevsim boyunca insanların çeşitli amaçlarla ziyaret ettikleri Uludağ, Türkiye’nin en hareketli dağlarının başında gelir. Şehrin 36 kilometre güneyinde bulunan Uludağ 2543 metre yüksekliktedir.

Türkiye’nin en önemli kış sporları ve kayak merkezi olan Uludağ, aynı zamanda zengin ağaç çeşitliliği ve florası nedeniyle 1961 yılında ‘’Milli Park’’ olarak ilan edilmiştir. Milli Park alanı içinde Karagöl, Aynalıgöl, Kilimligöl, Buzlu Göl gibi buzul göller de bulunmaktadır. Karla kaplı olduğu gün sayısı da 175 gün kadardır. Çok sayıda yaban hayvanı da bu bölgeyi mekân olarak tutmaktadır. 46 tür kelebeğin yaşadığı Uludağ’da bu dağa özgü olarak Apollon Kelebeği bulunmaktadır. Çok zengin bir bitki örtüsüne sahip olan Uludağ’da yedi yüzden fazla bitki çeşidi yetişmekte ve bu bitki çeşitlerinin kırk kadarı da endemik özellik taşımaktadır. Bölgede günübirlik kamp alanı olarak kullanılan çok sayıda mekân da bulunmaktadır. Son derece zengin güzelliklere sahip olan Uludağ’ı yılda yaklaşık bir milyon kişi ziyaret etmektedir.

2- BURSA PANORAMA MÜZESİ:

Tam adı ‘’Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi’’ olan bu muhteşem eser, 1 Kasım 2018 tarihinde ziyarete açılmış. 360 derecelik bir daire halinde Bursa’nın fetih serencamı, sanki o anı yaşatırcasına dikkatlere sunulmaktadır. Osmangazi ilçesinde bulunan, dünyanın tam panoramik en büyük müzesi olan bu görkemli eser ile Bursa’nın fetih süreci, Osmanlı Devletinin Bursa’da bıraktığı kalıcı eserler ve bu sürede yaşanan önemli hadiseler on altı tablo halinde resmedilmektedir. Bursa’nın fethi ve bu şehirde yaşanan önemli hadiseler ile geçmişe bir yolculuğu tam olarak yaşamak isteyenler, Bursa seyahatlerinde bu müzeyi mutlaka ziyaret etmelidirler.

3- CUMALIKIZIK KÖYÜ:

Şehir merkezine 17 kilometre mesafede bulunan bu köy, Bursa’nın mutlaka görülmesi gereken tarihi yörelerinden birisidir. Hanları, camileri ile birlikte otantik yapısını koruyan evleri ve sokakları, burayı ziyaret eden insanların önemli oranda dikkatlerini çekmektedir. Osmanlı Devletinin büyüme sürecinde kurulan ve bu sürece yakından şahit olan bu köy, aradan geçen bunca yüzyıla rağmen taş sokakları ve tarihi evleri ile geçmişi günümüze kadar taşımaktadır. Bu köy, Bursa’daki birçok tarihi eserde olduğu gibi UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alıyor. Köy meydanında bulunan Etnografya Müzesi çok büyük bir ilgiye mazhar oluyor.

4- İZNİK VE KALESİ:

5 bin metre uzunlukta ve 13 metre yükseklikte bulunan tarihi İznik Kalesinin geçmişi M.Ö. 258 yılına kadar dayanmaktadır. İznik gölü kıyısında bulunan bu ilçemiz Bizanslılara ve Osmanlıya başkentlik yapmış tarihi bir şehirdir. Osmanlılar; ilk cami, ilk imaret ve ilk medreselerini bu şehirde yapmışlardır. Sırf İznik’teki gün batımı manzarasını seyretmek için bu ilçeyi ziyaret edenlerin sayısı azımsanmayacak kadar çoktur. Çinileri ile büyük bir şöhrete sahip olan İznik’teki tarihi binaların korunması konusunda maalesef gereken hassasiyet gösterilmemiş.

5- TARİHİ İNKAYA ÇINARI:

Osmanlı'nın ilk payitahtı Bursa'da tespit edilen ve yaşları 100 ila 600 arasında olup tescillenerek koruma altına alınan 1242 ağaç mevcuttur. Bursa’nın ve Türkiye’nin en büyük ağacı olan İnkaya çınarı, Bursa’nın doğal tarihi eserlerinden ve miraslarından biridir. Osmanlı Devleti'nin ilk köylerinden biri olan İnkaya Köyü'nden adını alan bu çınarın yaşı 600 yıldan fazladır. Uludağ yolu üzerinde bulunan 3 metrelik çapı, 35 metrelik yüksekliği, 13 ana dalı ve 9,2 metrelik çevresiyle Türkiye'nin en yaşlı ağaçlarından biri olan çınar ağacı doğal bir tarihi miras niteliğindedir ve Bursa’nın önemli uğrak yerlerinden ve simgelerinden birisidir.

6- IRGANDI KÖPRÜSÜ:

Dünyadaki üstü çarşılı köprülerden biri olan Irgandı Köprüsü, 1442 yılında 2. Murad döneminin önemli tüccarlarından biri olan Irganda’lı Ali’nin oğlu Hoca Muslihuddin tarafından yaptırılmıştır. Azerbaycan’dan aldığı ipeği İtalyan tüccarlara satan Hoca Muslihuddin, Bursa’nın 15. Yüzyılda önemli bir ticaret merkezi olması sürecinde rol oynayan dönemin tüccarlarındandır. Bu köprü de ticaret amaçlı olarak inşa edilmiştir. Üstündeki arastası ve köprü ana yapısı içindeki ahır ve depoları ile inşa edilen Irgandı Köprüsü bu amaca hizmet eden önemli eserlerdendir. Köprünün ilk yapıldığı dönemde kagir olduğu, her iki tarafta 16’şar bölüm olmak üzere, toplam 31 dükkan, 1 mescit bulunduğu, ayaklarında ise depo ve ahır olarak hizmet veren bölümlerinin inşa edildiği bilinmektedir.

Aynı zamanda şehrin merkezini doğuya bağlayan bu köprünün üzerinde mimarlık sanatının birçok inceliği ustaca işlenmiştir. Büyük Bursa depreminde çok büyük zarar gören ve yeniden tamir edilen bu güzel köprü, Kurtuluş Savaşında Yunanlılar tarafından bombalanarak önemli oranda tahrip edilmiştir. Bu köprü, Floransa’daki Vecchio ve Venedik’teki Rialto köprüleri ile büyük benzerlik göstermektedir.

7- BURSA KALESİ:

Çakırhamam ve Tophane arasında yüksek bir tepenin üstünde bulunan kalenin yapımının M.Ö. 1. Yüzyılda Bilinyalılar dönemine dayandığı söylenmektedir. Kale surlarının uzunluğu toplam 2 kilometre kadardır. Kale surları üzerinde biri yuvarlak diğeri dört köşeli olmak üzere iki tane burç bulunmaktadır. Kalenin, Hisar Kapı dâhil beş adet kapısı bulunuyor. Bu kapılar Hisar Kapı, Kaplıca Kapısı, Zindan Kapısı, Pınarbaşı Kapısı ve Yer Kapı. 2005 yılından itibaren Osmangazi ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından görevlendirilen uzmanlar tarafından kalede aslına uygun şekilde önemli restorasyonlar yapılmıştır. Bursa kalesinde bulunan müzede, Osmanlı dönemine ait silahlar, zırhlar, el yazmaları ve diğer tarihi eserler sergilenmekte ve bunlar ziyaretçilerin büyük ilgisini çekmektedir.

Bursa’da gezilip görülecek yerler, elbette sadece bunlardan ibaret değildir. Binlerce yılın birikim ve farklı medeniyetleri önemli bir kavşak noktası olarak büyük bir tarihi görev ifa eden bu güzel şehrimizde çok sayıda tarihi ve turistik değeri olan eserler ve ziyaret yerleri mevcuttur. Bunların bir kısmını isim olarak şu şekilde sıralayabiliriz: Türk-İslam Eserleri Müzesi, Eski Kaplıca, Tophane Saat Kulesi, Saltanat Kapı, Roma Su Kemeri, Abdal Köprüsü, Büyükorhan Derecik Bazilikası, Bursa Arkeoloji Müzesi, Kestel Kalesi, Dikilitaş, Osmanlı Sokağı, Ayasofya Camii, Yenişehir Saat Kulesi, Zindankapı, Tirilye (Mudanya-Zeytinbağı).