Abdullah Hakimoğlu - Muhabbet Medya

“Bunlar cimrilik eden ve insanlara da cimriliği tavsiye eden, Allah’ın kendilerine lütfundan verdiğini gizleyen kimselerdir. Biz, kafirler için alçaltıcı bir azap hazırladık.”
(Nisa,4/36)

Rivayete göre Medine’de bulunan bazı Yahudiler, Muhacirlere yardım eden Ensara, “Bunlara yardım ederseniz, sizin fakir düşeceğinizden korkuyoruz” demişlerdi. Ayet bunun üzerine nazil oldu.

Bu ayetin bir önceki ayetle bağlantısı var. Bir önceki ayette, Allah müminleri, Allah’a ibadet etmeyi, O’na hiçbir şeyi şirk koşmamayı, ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yolcuya, köle ve hizmetçilere iyilik yapmayı tavsiye etmişti. Bunun sonunda da “Allah böbürlenenleri ve kendini beğenenleri sevmez” ifadesi yer almıştı. İşte böbürlenenlerin ve kendilerini beğenenlerin, başkalarına iyilik yapmayanlar kimler olduğu da, bu ayette açıklanıyor.

Cenab-ı Hak bunların “bahil” olduğunu, yani cimri olduğunu söylüyor. Ve ayetin sonundaki “Biz kafirler için alçaltıcı bir azap hazırladık” ifadesinde, Allah’ı inkar eden kafirler, hem de cimrilik yapan insanlar kastediliyor. Ayetin gelişine göre cimrilerin kastedilmiş olması daha kuvvetli bir ihtimaldir.

Kafirin kelime anlamı, örtmek, kapatmak demektir. Cimri insan, Allah’ın kendisine ihsan ettiği nimetlerini, zenginliğini kendi üzerinde ve başkasının üzerinde tezahür ettirmeyen insan demektir. Yani nimetlerin adeta üzerini örtmekte ve gizlemektedir. Bir başka açıdan bakılacak olursa burada şöyle bir incelik de var: Cimrilik asla bir müminin sıfatı olamaz. Cimrilik kafirlere has bir sıfattır. Kafirler insanlara yardım etmezler. Etseler de gösteriş ve minnet için ederler. Nisa suresi, 38. ayette bu konuyla ilgili olarak şöyle buyrulur:

“Allah’a ve ahiret gününe inanmadıkları halde mallarını, insanlara gösteriş için sarf edenler de ahirette azaba maruz kalırlar.”

Yani kendilerine “ne kadar cömert” densin diye, övülmeleri için ederler. Bu yüzden cimrilik yapan müminler ya da gösteriş için iyilik yapan insanlar kafirlerin bu sıfatlarını üzerlerinde taşımış olurlar. Nitekim cahiliye insanı da cömertlik yapıyordu. Zengin insanların onlarca deve kestirip misafirlere ikram ettiği biliniyor. Ama bunları sadece gösteriş için yapıyorlardı.

Cimri insanlar, kendileri hayır hasenatta bulunmadığı gibi, başkalarını da bundan alıkoymak isterler. Yahudilerin Ensara söylediği gibi, ihsanda bulunmanın, yardım etmenin kişiyi fakir düşüreceğini söylerler. Bunlar bütün hazinelerin Allah’ın yanında olduğunu bilmeyen insanlardır. Her türlü rızkın Allah’ın yanında olduğunu düşünmeyen, idrak etmeyen insanlardır. Bu yüzden başkalarını da cimriliğe sevk eder.

Bir hadis-i şerifte, “Allah bir insana bir nimet verdiği zaman, onun eserini kulunun üzerinde görmeye sever” buyrulur. (İbn-i Kesir, II, 606.) Yani mümin israfa kaçmayacak şekilde bunun izlerini kendi üzerinde gösterecektir. Bunun bir anlamı da yardım etmesi gereken insanlara yardım ederek bunu gösterecektir. Bu demektir ki, Allah’ın kendisine nimet verdiği bir insan bunu gizlerse, yardım etmezse, Allah o kişiye sevmez. Bu kişi malı, mülkü, parayı amaç haline getiren insandır. İnsanlık mali bakımdan yardıma muhtaç olanları, iman hizmetine muhtaç olanları ile varlıklı insanların ellerini ceplerine atmasını bekliyor. Bu zamanda Allah’ın ismini yüceltmek maddi gücü bağlıdır. Bu maddi güç fertlerde var. Ama fakirlere, yoksullara ve yüce amaçlara yöneltilmeyen malın insana ne faydası olabilir ki.

Peygamberimiz (s.a.v) çok zengin olan Hz. Hatice ile evlenmişti. Peygamberlik geldikten sonra Hz. Hatice’nin bütün servetini, akrabalarını ve diğer insanları İslam’a davet etmek için verdiği yemeklerde tüketti. Yardımın ve hizmetin bu boyutunu da ihmal etmemek Müslümanların boyunlarının borcudur.

Cenab-ı hak bizi paraya, mala, mülke tapacak derecede bağlanan cimri insanlardan eylemesin. Amin. Bizi cömert insanlardan eylesin.

www.muhabbetmedya.com