Fizik fenninin tabirleri, güç, kuvvet, kapasite, performans.
Kabiliyetin rakamlarla ifade edilmesi kapasite olarak ifade edilmektedir.
Referans bir değerle kıyaslama performans göstergesidir.
İnsanın ölçüsü yine insandır. İnsaniyettir.
Normal, sağlıklı bir insanın fiziki güç ve kabiliyetine kapasitesi denir.
- Ne kadar ağırlık kaldırabilir?
- Ne kadar koşabilir?
- Muayyen bir sürede ne kadar yol alabilir?
- Birim zamanda ne kadar iş çıkarabilir?
Sportif müsabakalarda esasında sporcuların fiziki performansları ölçülüyor.
Fizikte güç, kuvvetle yol çarpanından çıkan sonuçtur.
İnsan sadece biyolojik yapıdan ibaret ve fiziki güç üreten bir makine değil elbet.
İnsaniyet hasiyeti sadece fiziki gücüne göre değerlendirilemez.
Fiziki güç ve rakamlarla ifade edilen güç makineler için geçerlidir.
Makinelerin kapasiteleri muayyen zamanda ne kadar güç ürettiği ve bundan ne kadar fiziki sayısal sonuçlar ortaya çıktığı üzerinden değerlendirilir.
Beygir gücü 75 kilo yükü bir metre kaldırmakla yapılan iştir.
Beygir atın başka bir adıdır. İnsanın fiziki gücünü kuvvete endekslemek hayvani yönünü ölçmek demektir.
İnsaniyet performansının ölçme birimi de insaniyet sıfatları olması gerekir.
Yani güzel ahlâk, kemalat, fazilet, feraset, basiret, ilim, irfan gibi hasletler metre ile ölçülemez.
- Ancak bu hasletlerin insandan insana fark eden mertebeleri, dereceleri var mı dır?
- Evet vardır
İnsan performansı ölçülemez mi?
El hak ölçülebilir. Metrik sistemler ölçülebilen yönleri var ölçülemeyen yönleri var
Mertebeleri varsa ölçülebiliyor demektir. Asgari seviye, azami derecelerde insanlardan bahsediliyorsa varsa ölçülebiliyor demektir.
Ölçme; tarifi; bilinenle bilinmeyeni kıyaslamaktır.
Güzel ahlâk ile su’i ahlâk arasındaki fark davranışların ortaya çıkardığı neticenin başkalarına verdiği fayda-zarar veya bıraktığı intibadır.
Dini terminoloji ve literatürde metrik olarak değil derece mertebe olarak asgari seviye azami derecelere göre değerlendirilir.
Asgari şarta veya seviyeye ruhsat, azami seviye veya dereceye azimet denilir.
Azimete göre dini vazifelerini yerine getirene takva ehli de denir.
“Farzları yapan kebairi terk eden ehl-i necattır” hükmü ruhsatın başka bir ifadesidir.
Dini meseleleri tv lerde kamuoyu önünde tartışan bazı hocalar veya muhtelif meslekten insanlar, ruhsatın üstüne fazladan nafile ibadet yapılmasına karşı âdeta savaş açmış gibi tepki veriyorlar.
Bazıları da tam aksine azimeti, nafile ibadetleri adeta farzların önüne geçirerek yaptıkları açıklamalarla ruhsatı bile yerine getirmeye zorlanları daha da uzaklaşmalarına sebep oluyorlar.
İfrat ve tefrit yaklaşımlar yeterli dini bilgisi olmayanların kafa karışıklığına yol açıyor.
Dini sevdirmek, imale etmek, teşvik etmek gerekirken uçlarda yapılan yorumlar dinin esaslarında farklı yaklaşım gibi anlaşılıyor maalesef…
Performans meselesinden yola çıktık mevzuun dışına çıkar gibi olduk. Sadede gelelim.
Manevi performansın nominal çıtası “Farzları yapmak kebairi (büyük günahları) terk etmektir”
Ekstra ilave ibadet (nafile, namaz, oruç vs), sadaka, hayır hasenat, tabir edilen ibadet ve hareketler nominal seviyenin, ruhsat seviyesinin üstü, yani azimeti ihtiyar etmek olarak biliyoruz.
Amel-i salih konu başlığı altında insan davranışlarını performans kavramı üzerinden yorumlayacak olursak; Halis niyetle başlayan, farz, vacip, sünnet, âdâb, müstehap, mübah kelimelerle ifade edilen hayat tarzı önem ve öncelik sırasına göre performans göstergeleridir.
Neticesini insanlardan değil yalnız Allah’tan bekleyen bir niyet, düşünce davranışın kuvveden fiile yansıyan derecesi performansın ifadesidir.
Sadece iyi niyet deyip gayreti asgari seviyede olanla, elinden geleni en yüksek enerji ile ortaya koyanın farkı performans ile ifade edilebilir. Netice, nicelik, miktar ölçülmez.
İhlas fiziki kriterlere göre ölçülemez. İhlasın derecesini ancak Allah bilir.
Ancak ihlaslı amel ölçülemese de harice yansıyan müspet tesir ve intiba mutlaka hissedilir. Söz ve davranışlarda emniyet, güven itimat havası hissedilir.
Netice-i kelam yüksek manevi performans farzlarla yetinmeyip ihlasla ekstra ibadet, sadakat, ihlas mertebesinde yüksek olandır vesselam.