9 ağustos günü gazetelerde, internet sitelerinde şöyle bir haber yayınlandı:
“Dijital oyun platformu Roblox’a ‘çocuk istismarına neden olacak içerikler barındırdığı’ gerekçesiyle erişim engellendi. Türkiye’de yaklaşık 15 milyon kullanıcısı olan platformun kapatılmasıyla birçok evde kriz yaşandı.”
Kriz, çocuklar oyuna aşırı bağımlı olmasından dolayıydı. Yaklaşık 15 milyon çocuk bu Roblox platformunu kullanıyormuş. Çocuklar o kadar bağımlı hale gelmiş ki, yasaklandığı gün platform açılmayınca ağlayıp sızlamışlar. Uzmanlar bunu “‘ekran bağımlılığına bağlı yoksunluk krizi’ olarak nitelendiriyor.
Korku, şiddet unsurları ve çocuk istismarı gibi çocukların gelişim ve ahlaklarını olumsuz yönde etkileyen unsurlar bunlar. Çocukların kriz çıkarmalarının asıl sebebi ekran bağımlılığı. Bugün Roblox’la olur, yarın başka bir şeyle. Bazı aileler, Roblox kapatılınca “bakıcımızı kaybettik” diye tepki göstermişler. Ne yazık ki, bir çoğu asıl tehlikenin farkında bile değil. bağımlılık tehlikesinin.
Bazı anne-babalar çocuklarıyla baş edemeyince veya onlarla yeterli ve kaliteli vakitler geçirmeyince, ya da anne-baba çocuğun eğitilmesinde işbirliği yapmayınca, yük sadece örneğin hanımın üzerine binince, çare olarak cep telefonundaki oyunlar ve çizgi filmler gündeme geliyor.
Bu cazip çizgi filmler ve daha cazip olan platformlarının hemen hepsi batı menşeli. Bunları yayanlar, ileriye dönük çocukların dengelerini bozmayı, çocukları ahlak kurallarını tanımayan bireyler yapmayı, herkese isyan eden kişiler haline getirmeyi, cinsiyetsizleştirmeyi, cinsel açıdan istismar etmeyi amaçlıyor. Bu platformlar kullanılarak çocukların daha kötü alışkanlıklar kazanması sağlanmaya çalışılıyor.
Devletimiz çok yerinde bir karar vermiştir. Çocukların, gençlerin ahlakını korumak, ahlaklı, saygılı, şiddeti çözüm yolu olarak görmeyen kimseler olarak yetişmelerini sağlamak, bunun için gerekli tedbirleri almak devletin en birinci görevlerindendir.
Geç kalınmış bir yasaklama ve engelleme. Ama umarız bundan sonra daha dikkatli davranılıyor. Çocuklar ve gençlerle ilgili bütün şiddet, korku, cinsel istismar içeren ve her türlü ahlaksızlığı yaymayı hedefleyen bütün platformlar derhal engellenmeli.
Çocuklar nasıl bağımlılıktan kurtarılır?
Çocuklara alternatifler gösterilmeli. Zararlı olmadığı tespit edilen oyunlar çok kısa ve kontrollü olmak üzere oynatılabilir. Ama çocuğun eline telefonu verip de saatlerce bunlarla meşgul olmaları anneye geçici bir rahatlık gibi görülse de çocuklar için çok ciddi bağımlılık tehlikesini, cinsel istismar, korku ve şiddete maruz kalarak akli ve ruhsal dengelerini bozma riskini barındırıyor.
Birkaç sene sonra Aileler, “çocuğun neden böyle oldu, ben ne yaptım ki “ gibi şikayetler gelmeye başlayınca “biz nerde yanlış yaptık” diye düşünecekler, ama iş işten geçmiş olacak o zaman.
Çocukları terbiyede iki ölçü
Çocukları sevmek, onları geleceğe hazırlamaktır. Sevgili anne-babalara şunu hatırlatmak isterim: Çocukları terbiye etmenin iki önemli unsuru var: Birincisi onları her türlü tehlikeden korumak, bunun için gereken ne ise yapmak.
İkincisi ise, onlar için faydalı olan şeyleri sağlamak.
O zaman çocukları terbiyede ölçü bizim rahat etmemiz için çocukları ekran bağımlısı haline getirmek değil. Bu çocuk eğitimi ve terbiyesi olamaz. Tam aksine bu, çocuğu oyun platformları ve şiddet ve içeren çizgi filmlerin insafsızlığına terk etmek olur.
Bu da zararlı olan şeyleri onlara sağlamak demektir. Ne uğruna? Kendi bireysel çıkarımız, rahatımız, keyfimiz uğruna.
Çocuklarımızın iyi birer genç olarak yetişmesini istiyorsak, onları dünyevi ve uhrevi zararlı olan her türlü platform, çizgi film ve oyundan korumalıyız.
Çocuklarımızın kontrol altında akranlarıyla oyunlar oynamasını sağlamalıyız. Onların gelişmesine, olgunlaşmasına en uygun yöntem bu.
Biz de çocuklarımızla oynayabiliriz elbette. Ama çocuklar, kendileri yaşındaki akranlarıyla oynarlarsa daha iyi bir doyum ve gelişim sağlarlar. Anne-baba, anne-babadır. Çocuğun arkadaşı değildir.
Çocuklarımızı akranlarıyla buluşturup güzel oyunlar kurmalarını ve oynamalarını sağlamak için ise bir şey şart: Bizim de telefon bağımlılığından kendimizi kurtarmamız. Kendi bireysel keyfimizden biraz fedakarlık yapmak. Bunu yapabilirsek, çocukları yönlendirebiliriz, arkadaş edinmelerini sağlayabiliriz.